Zelfbeeld

Het zelfbeeld van een kind

Hoe je kind zichzelf ziet, is afhankelijk van hoe andere mensen op hem  reageren. Het zelfbeeld van je kind vormt zich doordat hij in contact is met anderen. De meeste ervaringen doet een kind op in contact met zijn ouders, zij vervullen dan ook een heel belangrijke rol in de vorming van het zelfbeeld.

Je kind hecht waarde aan de opmerkingen van de ouder, vooral wanneer zij regelmatig herhaald worden. Hoe vaker een opmerking herhaald wordt, hoe sterker het kind erin gaat geloven en het als waarheid beschouwt. Deze waarheid vormt het zelfbeeld van het kind en dat zelfbeeld bepaalt weer hoe het kind zich voelt en dus ook gedraagt.

Het kind wordt niet geboren met een bepaald zelfbeeld. Het zelfbeeld van een kind is iets wat continu in ontwikkeling is en wat gevoed wordt door de omgeving. Het is dus iets heel anders dan de bijvoorbeeld de fysieke kenmerken van je kind. Daar  wordt hij mee geboren en daar valt niks aan te veranderen: je kind heeft bijvoorbeeld bruin haar, blauwe ogen, een stevige of juist smalle bouw. Het zelfbeeld is iets wat hij in de loop der jaren ontwikkelt. Het is het beeld dat hij van anderen krijgt over hoe hij zelf is. En dat zelfbeeld heeft hij nodig om tot zijn eigen identiteit te komen.

Het autobiografisch geheugen van je kind

Het is goed om je daarvan bewust te zijn: hoe je met je kind omgaat, heeft dus niet alleen een directe invloed op de korte termijn, maar ook een indirecte invloed op de lange termijn: je kind slaat alles wat je tegen (en over) hem zegt op in zijn autobiografische geheugen. En dat gaat deel uitmaken van de manier waarop hij naar zichzelf kijkt: zijn zelfbeeld.

Zelfbeeld als emmertje

Ontwikkelingspsycholoog Steven Pont vergelijkt het zelfbeeld van je kind met een emmertje. Bij zijn geboorte is het emmertje leeg. Het wordt gevuld door de omgeving: de reacties van de mensen om je kind heen.

Een positief zelfbeeld stimuleren

Wat moet er in het emmertje van je kind? Wat zijn de belangrijkste boodschappen die je je kind kunt meegeven, zodat hij een positief en gezond zelfbeeld opbouwt? Dat zijn er twee:

‘Ik  mag er zijn’: zelfwaardering

‘Ik kan het aan!’: zelfvertrouwen

Ik mag er zijn

De boodschap ‘ik mag er zijn’ betekent dat je kind zich gewaardeerd en geliefd voelt. Dat hij voelt dat hij de moeite waard is. Die belangrijke boodschap draag je aan je kind over door:

• hem regelmatig te laten merken dat je van hem houdt: knuffelen of een schouderklopje, zeggen hoe blij je met hem bent
• hem een compliment te geven of te belonen als hij iets goed gedaan heeft
• hem aandacht te geven als hij daarom vraagt: luister naar hem en praat met hem. Neem de tijd voor hem.

Ik kan het aan!

De tweede boodschap die erg belangrijk is voor je kind, is die van zelfvertrouwen. Je kind krijgt zelfvertrouwen als hij vaak genoeg de ruimte krijgt om iets te doen wat hij nog niet eerder gedaan heeft. Hij wil iets doen (bijvoorbeeld een salto maken vanaf de hoge duikplank), maar weet niet of hij het wel kan. Dus gaat hij het proberen. Hij heeft iets geleerd. Als het hem lukt  groeit zijn zelfvertrouwen. Als het niet lukt, ben jij er als ouder bij om hem te helpen. Dat geeft hem weer het gevoel dat hij de moeite waard is.

Bron

Deze tekst is ontleend aan https://www.anababa.nl

Heeft u een vraag naar aanleiding van dit artikel?

U kunt deze mailen naar de schoolmaatschappelijk werker: Thera.arends@trema.org